Fuzje i przejęcia przedsiębiorstw - jakie są między nimi różnice?
Dynamiczne zmiany w gospodarce wymuszają na spółkach elastyczne dostosowywanie się do ciągle zmieniającej się sytuacji. Jednym ze sposobów na rozwój i ekspansję na nowe rynki jest przejmowanie innych firm w celu pozyskania ich klientów, nabycia wykorzystywanych przez nie technologii lub skorzystania z dobrej pozycji rynkowej, jaką osiągnęły w kolejnych obszarach. Łączenie się z konkurentami w celu wykorzystania synergii, obniżenia kosztów, poprawy rentowności i zdobycia większego udziału w rynku jest również sposobem na zwiększenie zasięgu i wielkości firmy. Oprócz wymiaru ekonomicznego, zarówno fuzje, jak i przejęcia wywołują również określone skutki prawne. Podczas gdy cele biznesowe wzmocnienia spółki dokonującej przejęcia lub połączenia z inną spółką mogą być podobne, mechanizm działania i konsekwencje prawne będą zupełnie inne. § Fuzje i przejęcia przedsiębiorstw - jakie są między nimi różnice?
Przejęcia typu share deal i asset deal
Przejęcie innej spółki w świetle obecnych polskich realiów gospodarczych wiąże się z nabyciem takiej liczby jej udziałów lub akcji, która pozwala na uzyskanie wystarczającej liczby głosów na zgromadzeniu wspólników w przypadku spółki akcyjnej lub na zgromadzeniu wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Umożliwia to uzyskanie możliwości kształtowania działalności prowadzonej przez przejmowaną spółkę poprzez obsadzanie stanowisk w zarządzie oraz powoływanie członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Przejęcie tego typu znane jest jako share deal.Inną opcją jest nabycie przedsiębiorstwa, tzw. assets deal. W tym przypadku spółka przejmująca kupuje aktywa należące do spółki przejmowanej, podczas gdy jej zobowiązania pozostają przy niej. Przy przejęciach polegających na nabyciu przedsiębiorstwa lub jego określonej części, np. oddziału, na nabywcę przechodzą tylko te prawa i obowiązki, które łączą się ze składnikami majątkowymi będącymi przedmiotem zawieranej umowy.
W przypadku nabycia przedsiębiorstwa lub jego określonej części, np. oddziału, na nabywcę przechodzą tylko te prawa i obowiązki, które wiążą się ze składnikami majątkowymi będącymi przedmiotem zawieranej umowy. Nabywca przedsiębiorstwa przejmujący je w ramach umowy majątkowej odpowiada za ciążące na nim zobowiązania tak samo jak zbywca, z tym że ten pierwszy jest nimi obciążony tylko do wysokości przejętego majątku. W przejęciu przez nabycie spółki na nabywcę przechodzą ciężary związane z pracownikami przejmowanej spółki, chyba że przedmiotem umowy jest wydzielona część spółki. W takim przypadku odpowiedzialność nabywcy i zbywcy przedsiębiorstwa jest solidarna.
Fuzja spółek
Fuzja spółek to sytuacja, w której spółka kapitałowa włącza do swojej struktury organizacyjnej inną spółkę, co pociąga za sobą ustanie jej bytu prawnego. W takiej sytuacji wspólnicy lub akcjonariusze spółki wchłoniętej mogą otrzymać udziały lub akcje spółki łączącej się. Procedura może być również przeprowadzona w inny sposób, wówczas z obu podmiotów powstaje nowa spółka kapitałowa, a łączące się spółki kończą swój byt. Warunkiem przeprowadzenia połączenia jest funkcjonowanie spółek dokonujących połączenia w formie spółki kapitałowej lub osobowej, przy czym podmiotem, który pozostanie po przeprowadzeniu całej procedury będzie spółka kapitałowa. Podmiot pozostały w wyniku połączenia wstępuje we wszystkie prawa spółki wchłanianej lub obu łączących się spółek, stając się ich następcą prawnym. Dotyczy to również kwestii związanych z pracownikami zatrudnionymi przez spółki uczestniczące w połączeniu. Z chwilą przeprowadzenia procedury stają się oni pracownikami spółki nowo zawiązanej lub spółki, która wchłonęła drugą spółkę, zatrudnionymi na dotychczasowych warunkach.
Wybrane ograniczenia fuzji i przejęć
Przeprowadzanie fuzji i przejęć ma swoje ograniczenia. Wiążą się one m.in. z przepisami dotyczącymi koncentracji, przepisami dotyczącymi cudzoziemców oraz przepisami dotyczącymi gruntów rolnych. Zgodnie z nimi podmioty, które posiadają lub mogą uzyskać pozycję dominującą w wyniku fuzji lub przejęcia, muszą wystąpić o zgodę do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obowiązek ten dotyczy jednak wyłącznie podmiotów, które w poprzednim roku podatkowym przekroczyły obrót w wysokości 50 mln euro w przypadku działalności wyłącznie na rynku krajowym lub 1 mld euro w przypadku działalności na rynku międzynarodowym.Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku przejęcia spółki posiadającej grunty rolne lub udziały w spółce posiadającej grunty rolne, jest to możliwe wyłącznie po zrzeczeniu się prawa pierwokupu przez Agencję Nieruchomości Rolnych. Nie dotyczy to jedynie nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha lub spółek publicznych. Ograniczenia dotyczące cudzoziemców wynikają z przepisów, które wykluczają możliwość nabycia przez cudzoziemca nieruchomości położonej w Polsce bez zgody MSWiA. Przepis ten nie dotyczy firm i obywateli Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli państw Unii Europejskiej, a także Islandii, Norwegii i Liechtensteinu oraz Szwajcarii. Przepisów o cudzoziemcach nie stosuje się również do spółek giełdowych oraz nieruchomości nieprzekraczających 0,4 ha.
§ Fuzje i przejęcia przedsiębiorstw - jakie są między nimi różnice?